Vlot en veilig passeren van een sluis

Vooral beginnende watersporters kan het passeren van een sluis veel onzekerheid met zich meebrengen. Maar de nauwe doorgangen, drukte, de wisselende waterstanden en de complexe sluisprocedures kunnen zelfs de meest ervaren schipper uitdagen. In dit blog beschrijven we wat er allemaal bij komt kijken.
11 februari 2024

In Nederland, met zijn uitgestrekte netwerk van waterwegen, zijn sluizen essentieel voor het reguleren van waterpeilen.

Voorbereiding

  • Plan je route zorgvuldig. Bekijk de openingstijden en afmetingen van de sluizen, en plan je aankomst zodat je niet onnodig hoeft te wachten. Houd rekening met mogelijke drukke periodes, waar sluizen soms lange wachttijden kennen.
  • Zorg dat landvasten gereed liggen en de stootwillen aan beide zijden in gereedheid zijn gebracht. Zorg ook dat de landvasten lang genoeg zijn, want soms kan er enkele meters omhoog/omlaag geschut worden.
  • Moet je wachten, meer dan bij voorkeur af aan de wachtplaats. Sluit hierbij achteraan bij de al wachtende boten en wacht uw beurt af.
  • Als u een marifoon heeft, dan kunt u, u melden bij de sluismeester en aanwijzingen krijgen voor het schutten. Vaak zit er ook op de wachtsteiger een meldknop. Heeft u geen marifoon en is er geen meldknop? Geeft dan een lang-kort-lang geluidssein.
  • Wees bewust van de omstandigheden, zoals windrichting en of je gaat stijgen of dalen (de punt van de deuren wijst naar de kant waar het waterpeil het hoogst is).
  • Zorg ervoor dat alle opvarenden aan boord zich bewust zijn van de procedures en weten welke taak ze hebben tijdens het passeren van de sluis.

Binnenvaren

  • Wanneer de lichten groen en rood branden, dan zal de sluis spoedig open gaan. Start uw motor en zorg dat u startklaar bent.
  • Wanneer alle schepen de sluis hebben verlaten en het licht groen brand, vaart u de sluis in op volgorde van aankomst. Beroepsvaart gaat echter altijd voor! Wacht in dat geval met invaren tot deze de trossen vast hebben en schroeven uit.
  • Soms wijst de sluismeester je een plek toe. Volg altijd de instructies van de sluismeester op.
  • Vaar met voldoende vaart (zodat u nog manoeuvreerbaar blijft) zo ver mogelijk naar voren en sluit goed aan. Maar houd wel voldoende afstand tot de sluisdeuren en beroepsvaart. Aangekomen bij de bolder van keuze, geeft u een ferme stoot naar achter om stil te komen liggen en remt eventueel nog iets af op het achterlandvast.
  • Kan je zelf een plek kiezen, houd dan eventueel rekening met het wieleffect van je schroef en/of windrichting.

Tijdens het schutten

  • Trossen vast? Schroeven uit!
  • Zet het schip met voldoende landvasten vast. Vier ze tijdig bij zakkend water en haal ze tijdig aan bij stijgend water.
  • Beleg de landvasten tijdens het schutten niet, maar houd ze in de hand. Voorkom vooral bij dalen dat een lijn vast komt te zitten waardoor het schip aan de sluiswand komt te hangen.
  • Leg nooit het oog van de landvast om een bolder. Soms stijgt of daalt het water enkele meters en kunt u na het schutten dus niet meer bij de bolder!
  • Soms loopt er een verticale stang of touw, waaraan u kunt aanleggen. Bij het stijgen of dalen hoeft u dan niet de landvasten te verleggen, maar schuiven deze vanzelf mee.
  • Luister tijdens het passeren van de sluis uw marifoon uit.

Uitvaren

Wees voorbereid om snel en efficiƫnt uit te varen. Houd een veilige afstand tot andere boten en volg opnieuw de aanwijzingen van de sluiswachter.

Tips

  • Leg altijd eerst de achterlandvast vast. Mocht je vervolgens de voorlandvast missen (en de punt wegdrijven), kan je door iets gas te geven de punt weer naar de muur brengen.

  • Blijf je lijn tijdens het dalen toch vastzitten? Zorg dat je een mes binnen handbereik hebt liggen zodat je de landvast kunt doorsnijden om de voorkomen dat het schip aan de kade komt te hangen.

  • In de zomerperiode staan bij sommige drukke sluizen stewards, welke helpen met het kiezen van een goede plaats en het afmeren.

Over de auteur
Jeroen Veldhuis
Jeroen is sinds 2013 initiatiefnemer van Vaarkaart Nederland. Oorspronkelijk als hobby project, maar dat is inmiddels aardig uit de hand gelopen. Favoriete vaargebied: Overijssel en Friesland, maar vaart eigenlijk te weinig. Overdag werkzaam als programmeur bij een energie bedrijf.